4-6 jaar

 KIES voor kinderen van 4-6 jaar

Direct contact met een KIES professional

Voor kinderen: lees hier verder.
KIES Gescheiden Opvoeden voor ouders
Direct zoeken en contact opnemen met een KIES professionals voor KIES begeleiding en hulp

Wat is goed om te weten over je kleuter bij een scheiding?Kleuters begrijpen al een beetje wat 'scheiding' betekent. Het is ook nog best moeilijk. Ze kunnen zich nog niet helemaal voorstellen wat een scheiding is en met zich meebrengt. Als de boodschap van de scheiding een beetje doordringt kan een kleuter heel wisselend reageren. Som kan je kind plots overvallen worden door een verdrietig gevoel om daarna weer gewoon vrolijk te gaan spelen. Het afwisselen van deze uitingen is gezond gedrag voor een kleuter. De fantasie en werkelijkheid lopen door elkaar en je kind heeft tijd nodig om alles te gaan begrijpen. De scheiding raakt je kind en het kan nog lang denken dat het misschien weer goed komt. Misschien zegt je kind plots dat de andere ouder nu maar weer thuis moet komen wonen, het in een ander huis wonen, dat duurde al lang genoeg. De ernst van een scheiding is lastig te bevatten en dringt langzaam aan door.

Rekening houden met wat je verteld en hoe, is daarom belangrijk. In plaats van het woord 'scheiding' te gebruiken kun je het beste praten over dat jullie niet langer bij elkaar in huis gaat wonen. Dat is zo omdat jullie niet langer verliefd zijn. Voor kleuters is het belangrijk om te horen dat jullie gewoon ouders van jullie kind blijven, dat blijft altijd hetzelfde. Je kunt niet te vaak zeggen dat jullie allebei van je kind houden en blijven houden. 'Tijd' is voor een kleuter nog een lastig begrip. Daardoor kunnen zich moeilijk voorstellen dat een scheiding voor altijd is. Ze kunnen blijven denken dat de scheiding weer over gaat. Ze hebben ook andere zorgen dan waar jullie misschien als ouders aan denken. Hoe het dan moet met hun huisdier bijvoorbeeld? Een prentenboekje lezen kan helpen bij het gaan begrijpen en beleven van de nieuwe situatie.

Kleuters kunnen na de scheidingsmelding en ook nog lang daarna veel vragen hebben in hun poging grip te krijgen op de nieuwe werkelijkheid. Ze kunnen last krijgen van terugval in gedrag zoals gaan bedplassen of last krijgen van scheidingsangst. Angst om achter gelaten te worden is bijvoorbeeld dan merkbar bij het halen en brengen naar school, de andere ouder of bijvoorbeeld bij vriendjes. Een kleuter kan schrikken van het verdiet van ouders en zich bedreigt voelen in de eigen kleine veilige wereld. Ze kunnen dan hun eigen gevoelens wegdringen om het niet nog moeilijker te maken voor hun ouder of om de ouder te troosten. Alle kinderen, jong of ouder, krijgen te maken met deze gevoelens van loyaliteit. Ze voelen zich verbonden met beide ouders en willen dat het goed met hen gaat. Pas als er (meer) rust en veiligheid wordt gevoeld door een kleuter, komt er ruimte voor de rouw gevoelens van het kind zelf.

Als kleuters hun verdriet en rouw uitstellen kan dat bij volwassenen, ouders en professionals, er voor zorgen dat de link niet wordt gelegd tussen het gedrag van een kind en de scheiding. Het is belangrijk om te weten dat kleuters zich kunnen uitten door verandert, 'lastig' of teruggetrokken gedrag, een verandert eet en/of slaappatroon of bijvoorbeeld het tonen van heftige emoties. Elk kind rouwt op een eigen manier. Zo nodig of desgewenst kan de begeleiding of hulp van een professional ondersteunend zijn.

                                                                Ontwerp Amber Wildeman

Voor de begeleiding van kinderen van 4-6 jaar is er een speciaal KIES programma. Dit programma van KIES, werkt aan de hand van de effectief bewezen en onderzochte methodiek en is aangepast voor deze leeftijd. Bij KIES kunnen kleuters door spel, handpoppen en creatieve werkvormen leren te vertellen wat hen bezig houdt. Het helpt hen vragen te kunnen stellen, leren begrijpen wat een scheiding is en wat ze kunnen doen om het fijner te hebben. Voor ouders is er een gesprek of ouderbijeenkomsten. Voor meer informatie benader een KIES coach 4-6 jaar in eigen regio.

Foto Monique Claes

• Geef je kind veel tijd om te spelen
  Lees samen een prentenboekje om je kind te helpen de scheiding te leren begrijpen en vragen te stellen
• Praat kort en met woorden die kleuters kunnen begrijpen over de scheiding situatie.
• Het woord scheiding is voor kleuters nog te lastig en abstract. Praat over dat je als ouders die niet meer bijelkaar blijft wonen.
• Beantwoord de vragen die kleuters hebben zonder verder uit te wijden over details. Details willen ze niet horen en begrijpen ze ook niet.
• Kleuters kunnen niet vaak genoeg horen dat je gewoon altijd hun ouders zult blijven en dat jullie als ouders altijd van jullie kind zult blijven houden.
• Kleuters kunnen zich schuldig voelen door de scheiding en denken dat ze misschien iets goed kunnen maken. Vertel dat scheiden iets is van volwassenen waar kinderen nooit iets aan kunnen doen of veranderen.
• Niets of te weinig of te veel vertellen kan er voor zorgen dat kleuters vooral voelen dat er van alles speelt waar ze geen grip op hebben en zelf enge gedachtes krijgen of hun gevoelens uitten door te dromen, gaan bedplassen of buikpijn krijgen. Help hen door alles te mogen zeggen en vragen
• Kleuters begrijpen dat ze wel eens een tijdje een vriendje hebben waar ze eerst veel mee speelden en later vaker met een ander vriendje willen optrekken. Ouders kunnen dat ook wel eens hebben.
• Duidelijkheid helpt. vertel aan kleuters wat hetzelfde blijft of wat er al duidelijk is over veranderingen (je krijgt twee kamertjes, mama gaat verhuizen, je blijft op dezelfde school)
• Een scheiding speelt niet alleen als je gaat scheiden. Er komen steeds opnieuw momenten van verandering en de emoties en gedragingen die de verandering met zich meebrengt. KIES kan kinderen en ouders in alle fases van de scheiding helpen er mee om te gaan.